Μήτρα
Αν και οι συγγενείς ανωμαλίες της μήτρας κατά κανόνα δεν προκαλούν υπογονιμότητα ορισμένες φορές προκαλούν προβλήματα κατά τη διάρκεια της κύησης που έπεται. Για τον λόγο αυτό οι πιθανοί κίνδυνοι που απορρέουν από αυτές πρέπει να συζητούνται αναλυτικά πριν την έναρξη οποιασδήποτε αγωγής.
Ταυτόχρονα, αν η μήτρα παρουσιάζει ινομυώματα τα οποία προβάλουν στην ενδομητρική κοιλότητα και επηρεάζουν το σχήμα της τότε θα πρέπει να ληφθεί μέριμνα να αφαιρεθούν υστεροσκοπικά (εφόσον το μέγεθος τους είναι μικρότερο από 2,5 εκ). Η υστεροσκόπηση είναι μία απλή διαδικασία κατά την οποία ένα λεπτό εργαλείο με κάμερα στο εσωτερικό του εισέρχεται μέσω του τραχήλου στην κοιλότητα της μήτρας και αφαιρεί, με διαθερμία συνήθως, οποιοδήποτε σχηματισμό ενδομητρίως χρήζει αφαίρεσης.
Μία άλλη ένδειξη υστεροσκόπησης είναι το ιστορικό τραυματισμού της μήτρας (βλ. αποξέσεις, διακοπές κυήσεων). Οι επεμβάσεις αυτές συνδέονται σε σημαντικό ποσοστό με τη δημιουργία συμφύσεων εντός της κοιλότητας οι οποίες είναι σε θέση να αποτρέψουν το ενδομήτριο να υποδεχθεί το κύημα. Παράλληλα, σύμφωνα με πρόσφατες ανακοινώσεις του Πανευρωπαικού Συνεδρίου Ανθρώπινης Αναπαραγωγής ( ESHRE), η υστεροσκόπηση παρουσιάζει μία ακόμη σκοπιμότητα. Φαίνεται ότι τόσο σε επίπεδο εξωσωματικής γονιμοποίησης όσο και σε επίπεδο φυσικής σύλληψης τα ποσοστά είναι αυξημένα ακόμα και μετά από μία απλή υστεροσκόπηση στην οποία δεν πραγματοποιήθηκε κανένας χειρουργικός χειρισμός.
Μία άλλη σχετική ένδειξη χειρουργικής αντιμετώπισης της μήτρας, αλλά αυτή τη φορά λαπαροσκοπικά είναι η παρουσία ενός ή περισσότερων ινομυωμάτων μεγέθους >5εκ. Η ένδειξη είναι σχετική γιατί σε μεγάλο βαθμό η απόφαση του θεράποντος ιατρού βασίζεται στη θέση του ινομυώματος, τα συμπτώματα που προκαλεί στη γυναίκα και την υποτιθέμενη κατάσταση της μήτρας μετά το χειρουργείο. Η επέμβαση πάντως σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να πραγματοποιηθεί με λαπαροσκόπηση και ΟΧΙ ΜΕ ΛΑΠΑΡΟΤΟΜΙΑ καθότι έχει αποδειχθεί ότι η λαπαροσκόπηση προκαλεί λιγότερες συμφύσεις και επιτρέπει ευκολότερη φυσική σύλληψη αργότερα. Αντίθετα με ό,τι διαδίδεται, ούτε το μέγεθος ούτε ο αριθμός των ινομυωμάτων αποτελούν ένδειξη διενέργειας ανοικτού χειρουργείου παρά μόνο σε ακραίες περιπτώσεις. Προσωπικά, μού έχει τύχει να αφαιρέσω λαπαροσκοπικά ινομύωμα μεγέθους 18εκ!!!!!
Σάλπιγγες και ωοθήκες
Μικροχειρουργική αποκατάσταση σαλπίγγων
Η μικροχειρουργική αποκατάσταση των σαλπίγγων έχει δώσει γρήγορα τη θέση της στις μεθόδους υποβοηθούμενης αναπαραγωγής λόγω αυξημένης πιθανότητας υποτροπής της πρώτης και αυξημένης επιτυχίας της δεύτερης . Σε περίπτωση όμως που κανείς στερείται των μέσων για να καταφύγει στην εξωσωματική η χειρουργική αυτή προσπέλαση αποτελεί μία εξαιρετική λύση.
Υδροσάλπιγγες
Υδροσάλπιγγα είναι η αποφραγμένη σάλπιγγα στο εξωτερικό της στόμιο η οποία όμως στη σαλπιγγογραφία απεικονίζεται ως διατεταμένη από υγρό στο εσωτερικό της. Αυτό που δε χωράει καμίας αμφισβήτησης είναι η αναγκαιότητα χειρουργικής αφαίρεσης ή απολίνωσης μίας υδροσάλπιγγας είτε επιχειρηθεί αυτόματη σύλληψη είτε ακόμα περισσότερο αν επιχειρηθεί εξωσωματική γονιμοποίηση. Γιατί αυτό? Το φλεγμονώδες περιεχόμενο που περιέχεται μέσα σε μία υδροσάλπιγγα παλινδρομεί σε μικροποσότητες στο εσωτερικό της μήτρας και είναι ικανό να αποτρέψει την εμφύτευση οποιουδήποτε εμβρύου όσο καλού και αν είναι.
Πολυκυστικές ωοθήκες - drilling
Η χειρουργική προσπέλαση φαίνεται να έχει νόημα επίσης στις σοβαρές περιπτώσεις πολυκυστικών ωοθηκών ( ανθιστάμενες στη φαρμακευτική αγωγή). Οι ασθενείς αυτές μπορούν να ευεργετηθούν από τη διενέργεια 5-10 οπών με διαθερμία στην επιφάνεια της ωοθήκης –επέμβαση που ονομάζεται ovarian drilling. Οι ασθενείς αυτές κατά ένα ποσοστό 80% βλέπουν κανονικά περίοδο κάθε μήνα (ενώ προηγουμένως υπέφεραν από αμηνόρροια), κάνουν κανονικά ωορρηξία κάθε μήνα και ελλείψει κάποιου άλλου παράγοντα που τους περιορίζει συλλαμβάνουν κατά 85-90% τους πρώτους έξι μήνες που ακολουθεί το χειρουργείο.
